انحلال شرکت به‌معنای مرگ این شخصیت حقوقی و پایان‌دادن به حیات تجاری آن است. انحلال شرکتها و توقف فعالیت‌های آنها به دلایل اختیاری یا اجباری اتفاق می‌افتد. تصمیم منحل‌کردن شرکت در اغلب شرکت‌های تجاری توسط مجمع عمومی فوق‌العاده و با رای اکثریت افراد حاضر گرفته می‌شود. پس از قطعی‌شدن انحلال شرکت، باید مدیرتصفیه مشخص شود. درواقع مدیرتصفیه، نماینده شرکت برای انحام‌دادن کلیه امور مربوط به انحلال محسوب می‌شود.
فرم درخواست مشاوره رایگان
انحلال باید به اطلاع مردم و همچنین اداره ثبت شرکتها برسد. اما چه دلایلی برای پایان‌دادن به یک شخصیت حقوقی وجود دارد؟ برای منحل‌کردن یک شرکت، چه اقداماتی باید انجام شود و چه مدارکی موردنیاز است؟ در ادامه این مقاله، ضمن بررسی دلایل اجباری و اختیاری منحل‌شدن شرکتها، به آثار منحل‌شدن شرکت و همچنین اقداماتی که باید پس از انحلال صورت بگیرد، می‌پردازیم.
دلایل انحلال شرکت ها
ازجمله دلایل اجباری (قهری) انحلال شرکت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– تمام‌شدن تاریخ فعالیت‌های شرکت: همانطور که می‌دانید، در زمان تاسیس شرکتها، یک تاریخ برای اتمام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری آنها مشخص می‌شود. زمانی‌که آن تاریخ فرا برسد، می‌توان برای انحلال شرکت اقدام کرد.
– درنتیجه رای و حکم‌قضایی صادرشده از دادگاه (دادگاه یک مهلت 6 ماهه برای رفع ایرادات موجود به شرکت می‌دهد و چنانچه این ایرادات مرتفع نشدند، حکم انحلال شرکت را صادر می‌کند).
– ورشکستگی شرکت و وجود بدهی‌های سنگین (برای انحلال شرکت در این حالت، احتیاجی به حکم دادگاه نخواهدبود و منحل نمودن شرکت بدون حکم دادگاه هم امکان‌پذیر است).
– تمام‌شدن موضوع فعالیت شرکت
– مسائل و مقولات سیاسی یا اقتصادی
– ازبین‌رفتن یکی از عناصر شرکت (مانند کم‌شدن تعداد شرکا از 2 نفر به یک نفر)
عوامل زیر، دلایل انحلال اختیاری شرکت به شمار می‌روند:
– به توافق رسیدن کلیه شرکا درمورد انحلال شرکت (تصمیم مجمع‌عمومی شرکت)
– تغییر وضعیت خاص یکی از شرکای شرکت (مانند فوت، جنون، سفه یا ناتوانی وی برای پرداختن بدهی‌های خود).
– کمبود سرمایه و بودجه شرکت (براساس آماری که وجود دارد، بیشتر شرکتها به دلیل نبود پشتوانه مالی منحل می‌شوند).
آثار انحلال شرکت ها
پیش از ارائه درخواست انحلال شرکت، کلیه بدهی‌های شرکت درقبال خزانه‌داری دولت ازجمله مالیات‌های عقب‌افتاده باید پرداخت شوند. علاوه براین، کلیه مدارک و اسناد حسابداری و مالی شرکت باید بایگانی شده و به‌خوبی نگهداری شوند. دلیل این مسئله، این است که چنانچه کسی پس از انحلال، از شرکت شکایتی کند، بتوان از این مدارک و اسناد استفاده کرد.
ازجمله آثاری که منحل‌کردن شرکتها دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– فروش کلیه اموال شرکت
– عزل نمودن کلیه مدیران از سمت‌ها و مقامات خود
– تمام‌شدن کلیه پروژه‌ها و فعالیت‌هایی که شرکت در قبال آنها تعهداتی در قبال آنها دارد.
– عدم‌امکان انعقاد هیچ‌گونه قرارداد جدید
– لزوم پرداخت کلیه بدهی‌ها با فروش دارایی‌های شرکت
مدارک موردنیاز برای انحلال شرکت
برای انحلال هر شرکت، مدارک متفاوتی موردنیاز است. در ادامه، مدارک موردنیاز برای چند نوع از رایج‌ترین شرکتها را بررسی می‌کنیم:
مدارک موردنیاز برای انحلال شرکت تضامنی:
– شناسنامه کلیه شرکای شرکت
– اسناد و مدارک مرتبط با ثبت شرکت ازجمله اساسنامه شرکت
– صورت‌جلسه انحلال شرکت
البته نکته مهمی که برای انحلال شرکت تضامنی وجود دارد، این است که تازمانی‌که بدهی‌های شرکت به‌صورت‌کامل تسویه نشده‌باشد، نمی‌توان از موجودی و اموال شرکت استفاده کرد.
مدارک موردنیاز برای انحلال شرکت بامسئولیت‌محدود:
– فتوکپی مدارک‌شناسایی تسویه
– اصل آگهی آخرین تغییرات روزنامه شرکت
– دعوتنامه شرکا برای حاضرشدن در مجمع فوق‌العاده شرکت
– صورت‌جلسه انحلال شرکت که کلیه مدیران و شرکای شرکت، آن را امضا کرده باشند.
درمورد شرکت بامسئولیت‌محدود، باید به این مسئله توجه کرد که اگر شرکایی که بیشتر از نصف کل سرمایه شرکت را در اختیار دارند تصمیم بگیرند شرکت را منحل کنند، نیازی به کسب موافقت شرکای دیگر نخواهدبود.
مدارک موردنیاز برای انحلال شرکت سهامی‌خاص:
– اصل روزنامه‌ای که از شرکا برای شرکت در مجمع فوق‌العاده دعوت کرده‌است.
– اصل آگهی آخرین ثبت تغییرات شرکت
– صورت‌جلسه انحلال شرکت که توسط تمامی مدیران و شرکا امضا شده‌باشد.
پس از منحل‌شدن شرکت، چه اقداماتی باید انجام شود؟
زمانی‌که مدیر یا مدیران تصفیه انتخاب می‌شوند، مدیران دیگر اختیاری در شرکت نخواهندداشت. مدیر یا مدیران تصفیه تمامی اموال، اسناد، مدارک، اوراق و دفاتر شرکت را تحویل می‌گیرند و فرایند تصفیه را آغاز می‌کنند. پس از انحلال کامل شرکت و به ثبت رسیدن این انحلال، در اولین قدم باید بدهی‌های شرکت از محل دارایی‌ها و اموال شرکت تسویه شود.
برای تسویه بدهی‌های شرکت، باید حسابرسی‌های دقیق و کاملی صورت گیرد. علاوه‌براین، باید یک لیست دقیق از کلیه اموال منقول و غیرمنقول شرکت را در دست داشت. سپس باید آنچه از اموال شرکت باقی مانده‌است را بین سهامداران و اشخاص ذی‌نفع تقسیم کرد. نکته مهمی که باید در این مرحله رعایت شود، ذکرکردن عبارت (در حال تصفیه) در کنار نام و برگه‌های شرکت است که باعث می‌شود اشخاص ثالث در جریان منحل‌شدن شرکت قرار گیرند.
یکی دیگر از وظایف مسئولان شرکت پس از انحلال، این است که مراتب را به اطلاع اداره ثبت شرکتها و مردم برسانند. انحلال شرکت با درج در روزنامه‌رسمی یا روزنامه کثیرالانتشار، به اطلاع عموم مردم می‌رسد.