ثبت یک اختراع یا نوآوری به مخترع کمک می‌کند علاوه‌بر استفاده‌از مزایای مختلف قانونی، از نوآوری خود دربرابر دیگر اشخاص حمایت نماید. برای ثبت نوآوری، نیازی به مراجعه حضوری به ادارات نخواهدبود و می‌توانید ازطریق پورتال سازمان مالکیت صنعتی اقدام کنید. پس‌ازاینکه درخواست ثبت اختراع خود را در سایت سازمان مالکیت صنعتی ثبت کردید، کارشناسان این درخواست را به‌طوردقیق بررسی می‌کنند. سپس چنانچه این درخواست با شرایط و ضوابط قانونی مطابقت داشته‌باشد، برای شما یک گواهینامه حق اختراع صادر خواهدشد. اما برای ثبت نوآوری، باید چه مراحلی را پشت سر بگذاریم؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی دقیق مراحل ثبت اختراع بپردازیم.
مراحل ثبت اختراع: قسمت اول
اولین مرحله از مراحل ثبت اختراع، مراجعه به سایت سازمان مالکیت صنعتی به آدرس www.iripo.ssaa.ir است. پس از ورود به این سایت، باید اطلاعات مختلفی را درج کنید. این اطلاعات به‌طورکلی به دو دسته تقسیم می‌شوند. یک دسته شامل اطلاعات فردی مالک نوآوری (مخترع) است و دسته دیگر، مشخصات فنی نوآوری را شامل می‌شود. در ادامه، هریک از این بخش‌ها را بررسی می‌کنیم.
– مشخصات و اطلاعات فردی مخترع و مالک: در این قسمت، باید اطلاعات مربوط به مخترع و مالک را درج کنید. درصورتی‌که نوآوری دارای دو یا چند مالک یا مخترع است، باید اطلاعات تمام آنها را وارد کنید. پس‌ازآن باید مدارک شناسایی این اشخاص ازقبیل کارت‌ملی و شناسنامه آنها را بارگذاری کنید. اگر مالک نوآوری، شخص حقوقی باشد، باید روزنامه رسمی تاسیس شرکت را هم بارگذاری نمایید. بااین‌اوصاف، باید از کلیه مدارک خواسته‌شده در این مرحله، نسخه اسکن‌شده تهیه‌کنید. نکته دیگری که وجود دارد، این است که لزوما مالک و مخترع یک شخص نیستند. ممکن است مخترع، به درخواست کارفرما اقدام به ابداع یک نوآوری کرده‌باشد.
نکته دیگر اینکه مخترع باید شخص حقیقی باشد. درحالی‌که مالک می‌تواند شخص حقوقی یا حقیقی باشد. اگر شخصی که درخواست ثبت نوآوری را در سامانه ثبت می‌کند، نماینده حقوقی مالک یا مخترع است، باید حتما مشخصات کامل خود را درج‌کرده و مدارک مبتنی بر نمایندگی خود را به‌همراه اظهارنامه بارگذاری کند. یکی از اطلاعاتی که در این بخش از شما خواسته می‌شود، واردکردن یک شماره تلفن یا آدرس ایمیل برای دریافت‌کردن ابلاغ‌ها می‌باشد. کلیه اطلاعیه‌ها مثل اخطار رفع نقص و.. به این نشانی ارسال می‌شوند.
مراحل ثبت اختراع: قسمت دوم
– مشخصات فنی نوآوری: این قسمت به اطلاعات و مشخصات فنی نوآوری اختصاص دارد. اولین قدم در این مرحله، انتخاب عنوان یا نامی برای اختراع است. توصیه می‌شود در انتخاب نام برای نوآوری خود، خلاقیت داشته‌باشید. در قسمت بعدی، باید توصیفی از نوآوری خود ارائه دهید. یعنی مشخصات و ویژگی‌های تخصصی و فنی و همچنین کاربردهای اصلی نوآوری خود را به‌صورت خلاصه بیان کنید. امکان درج‌کردن نقشه، معادلات ریاضی یا فرمول‌های شیمیایی در این قسمت وجود دارد.
در ایران، امکان ثبت نرم‌افزار به‌عنوان اختراع وجود ندارد. بااین‌حال، چنانچه شرایط ذکرشده برای نوآوری درمورد نرم‌افزاری وجود داشته‌باشد، این امر امکان‌پذیر خواهدبود. البته برای اینکه بتوان نرم‌افزاری را به‌عنوان نوآوری ثبت کرد، کمیته حق اختراع شورای عالی انفورماتیک کشور باید آن نرم‌افزار را ازنظر فنی تایید کند. پس چنانچه نرم‌افزاری را تولید کرده‌اید و این نرم‌افزار، شرایط ذکرشده برای نوآوری را دارد (جدید، ابتکاری و دارای کاربرد صنعتی است) می‌توانید با مراجعه به سایت shci.ir، تاییدیه فنی آن را بگیرید.
– حق تقدم: اگر نوآوری شما ابتدا در کشور دیگری ثبت شده‌است، باید اطلاعات این بخش را کامل کنید.
– ارسال ضمائم: توصیف اختراع از بخش‌های ارسال ضمائم است که شامل ارسال نقشه‌ها و تصاویر مربوط به نوآوری می‌باشد. در این قسمت باید ضمن مشخص‌نمودن زمینه فنی و علمی نوآوری خود، هدفی که از این نوآوری داشته‌اید را شرح دهید. باید این مسئله را مشخص کنید که با استفاده‌از نوآوری شما، امکان حل‌کردن چه مشکلاتی وجود خواهدداشت؟ همچنین در این قسمت باید مزایا، نحوه کارکرد و روش‌های اجرایی برای بهکاربردن اختراع را توضیح دهید. توضیحات شما باید به‌نحوی کامل باشد که کارشناس مربوطه بتواند به خوبی نوآوری شما را درک کند.
مراحل ثبت اختراع: قسمت سوم
– ثبت ادعای مخترع: ادعاهای مخترع باید کاملا شفاف و صریح باشد تا از سوء‌استفاده‌های احتمالی در آینده جلوگیری شود.
– بررسی اظهارنامه: پس از به‌ثبت‌رساندن اظهارنامه، کارشناسان تقاضای ثبت اختراع و کلیه مدارک ارسال‌شده را بررسی می‌کنند. این کار برای اطمینان پیداکردن از انطباق مدارک با قوانین و ضوابط مربوطه انجام می‌شود. چنانچه در قسمتی از اظهارنامه شما ایرادی وجود داشته‌باشد، اخطار رفع نقص صادر خواهدشد. رفع ایرادات 30 روز مهلت دارد و اقدام نکردن در این مدت، منجر به بطلان اظهارنامه خواهدشد.
اقدام دیگری که کارشناسان انجام می‌دهند، جستجو برای موجود‌نبودن اختراعی مشابه نوآوری درخواست‌شده می‌باشد. اگر در سیستم اداره مالکیت صنعتی، نوآوری دیگری مشابه اختراع شما پیدا شود، به شما اطلاع داده می‌شود. اگر بتوانید کارشناسان را متقاعد کنید که نوآوری شما با اختراع مزبور متفاوت است، با ثبت آن موافقت خواهدشد. پس از آن باید طی سی‌روز هزینه ثبت نوآوری را پرداخت کنید. سپس برای شما یک گواهینامه حق اختراع صادر می‌شود که 20 سال اعتبار دارد.