احتمالاً بار‌ها اسم شرکت دانش بنیان را در اخبار مربوط به فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی مشاهده کرده‌اید. امروزه بیش از ۲ هزار و ۹۷۵ شرکت دانش محور در سراسر ایران مشغول به فعالیت هستند. بنابراین نتیجه می‌گیریم که اینگونه شرکت‌ها، سهم بزرگی از شرکت‌های ثبت شده را تشکیل می‌دهند. اما شرکت‌های دانش بنیان دقیقاً چه کاری انجام می‌دهند؟ این شرکت‌ها توسط چه کسانی تأسیس شده و مشخصات و ویژگی‌های آنان کدامند؟ انواع شرکت‌های دانش بنیان و معیار شناخت آن‌ها چیست؟
در این مقاله از سایت ثبت خوارزمی قصد داریم به معرفی کامل شرکت دانش بنیان و بحث پیرامون این شرکت بپردازیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید فرم مشاوره رایگان سایت را پر کنید. کارشناسان در اسرع وقت با شما تماس می‌گیرند.
شرکت دانش بنیان چگونه شرکتی است؟
شرکت دانش بنیان همان طور که از نامش پیداست، شرکتی است که بر اساس دانش و فناوری بنا نهاده شده است. در واقع ارزش‌های اصلی در این شرکت‌ها بر اساس دانش و فناروی تعیین می‌شوند. شرکت‌های دانش بنیان موجب رشد، توسعه و پیشرفت علم، دانش و فناوری در یک کشور شده و شکوفایی اقتصادی آن را رقم می‌زنند. این شرکت‌ها به صورت مؤسسات خصوصی یا تعاونی تأسیس می‌شوند.
توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی در راستای گسترش اختراع و نوآوری در راستای تجاری‌سازی تحقیق از اهداف اصلی این شرکت هستند. شرکت‌های دانش بنیان با نوآوری‌ها و فناوری‌های خود می‌توانند انقلاب بزرگی در اقتصاد یک کشور به پا کنند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر جهت ثبت شرکت دانش بنیان می‌توانید مقاله شرایط ثبت شرکت دانش بنیان چیست؟ را مطالعه نمایید.
تاریخچه شرکت‌های دانش بنیان در جهان
به شرکت دانش بنیان، شرکت دانش محور، دانش مبنا، شرکت‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته و نوین، سازمان مبتنی بر نوآوری و… نیز می‌گویند. تاریخچه تأسیس شرکت‌های دانش بنیان به سال ۱۹۷۹ بازمیگردد. پژوهشگری به نام لیتل تحقیقات خود را مبنی بر ایجاد شرکت‌های بر پایه دانش و فناوری آغاز کرد. سهامداران این شرکت‌ها اغلب متخصصان و افراد تحصیل کرده می‌باشند.
این افراد با یادگیری علم و دانش مربوطه، منجر به ایجاد یک خروجی غیرنقدی خواهند شد. این خروجی می‌تواند یک مال غیر نقد همانند یک طرح صنعتی، ثبت اختراع، نرم‌افزار مخصوص، دانش‌های فنی یا… باشد.
هدف از راه‌اندازی شرکت‌های دانش محور
شاید فکر کنید هدف از راه‌اندازی شرکت دانش بنیان چیست؟ اصلاً این شرکت‌ها جهت رسیده به چه اهدافی تأسیس می‌شوند؟ اهداف شرکت دانش بنیان عبارتند از:
- تجاری‌سازی یافته‌های تحقیقاتی، پژوهشی و علم و دانش
- توانمندسازی دانش آموختگان جهت ورود به دنیای تجارت و کسب و کار
- ترغیب هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های پژوهشی جهت رفع نیاز‌های جامعه و افزایش درآمد آن‌ها
- تشویق بنگاه‌های اقتصادی و دستگاه‌های اجرایی به بهره‌گیری از یافته‌های پژوهشی و دانشی
- ارتقاء فرهنگ کارآفرینی در جامعه
- حمایت و هدایت نوآوری‌ها و تولید فناوری‌های جدید
- رفع نیاز‌های جامعه و ترویج فرهنگ تجاری‌سازی در دانشگاه‌ها
مشخصات و ویژگی‌های شرکت دانش بنیان
هر شرکت دانش بنیان دارای یکسری ویژگی‌ها و مشخصات مشخص است که بر اساس این ویژگی‌ها شناخته می‌شود. اولین ویژگی مهم شرکت‌های دانش بنیان، خلق‌ایده‌های جدید بر پایه فناوری است. این شرکت‌ها طرح‌ها و‌ایده‌های جدیدی مبتنی بر فناوری و دانش ارائه می‌دهند که موجب توسعه و گسترش اقتصاد خواهند شد. خلق‌ایده‌ها و طرح‌های دانشی محور در یک کشور بستگی به سطح پیشرفت فناوری و دانش در آن کشور دارد.
دومین ویژگی مهم شرکت دانش بنیان، نداشتن هیچ گونه مال ملموس همانند املاک، تجهیزات، ماشین آلات و… است. در واقع دانش و اطلاعات موجود در این شرکت‌ها، سرمایه اصلی آن‌ها محسوب می‌شود. بنابراین حفظ حقوق معنوی این اطلاعات و فناوری‌ها بسیار مهم است. این شرکت‌ها به دلیل دانش محور بودن و نداشتن مال نقدی، دارای اظهارنامه مالیاتی نخواهند بود.
داشتن خروجی مشخص و نوین از دیگر مشخصات شرکت مذکور است. محصولات این مؤسسه‌ها باید به تولید رسیده و حداقل در سطح آزمایشگاهی ارائه شوند. همچنین تمامی خدمات و محصولات این شرکت‌ها باید از سطح فناوری و دانش بالایی برخوردار باشند. ماهیت علمی این شرکت‌ها باعث شده تا اساتید و هیئت علمی دانشگاه‌های برتر نقش مهمی در آن‌ها ایفاء کنند.
انواع شرکت‌های دانش بنیان کدامند؟
شرکت دانش بنیان به صورت کلی به دو نوع مختلف تقسیم می‌شود. نوع اول شرکت‌هایی هستند که مالک آن‌ها تماماً اعضا هیئت علمی دانشگاه‌ها هستند. اگر سهام دانشگاه از شرکت کمتر از ۵۰ درصد باشد، شرکت به عنوان مؤسسه خصوصی شناخته می‌شود. درنتیجه باید در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شده و تابع قانون تجارت باشد.
دسته دوم شرکت‌هایی هستند که دانشگاه‌ها نیز در مالکیت آن‌ها نقش دارند. در این مؤسسه‌ها، سهام دانشگاه بیش از ۵۰ درصد از کل سهام شرکت را شامل می‌شود. در این صورت شرکت به عنوان شرکت دولتی شناخته خواهد شد. خدمات علمی، فنی و تحقیقاتی در این شرکت‌ها به عنوان یک اصل مهم در نظر گرفته می‌شود.
معیار‌های شناخت شرکت دانش بنیان (معیار‌های عمومی و تخصصی)
شاخص‌های شرکت دانش بنیان به دو دسته شاخص عمومی و شاخص تخصصی دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه به معرفی برخی از شاخص‌های عمومی و تخصصی این شرکت‌ها خواهیم پرداخت.
شاخص‌های عمومی
حداقل دو سوم از اعضای هیئت مدیره شرکت باید حداقل دو مورد از موارد زیر را دارا باشند.
- داشتن حداقل مدرک کارشناسی
- حداقل سه سال سابقه کار علمی یا مدیریتی
- حداقل یک ثبت اختراع کشوری یا جهانی داشته باشد.
- حداقل شش ماه برای سه نفر از پرسنل شرکت خود بیمه رد کرده باشد.
- دستکم نصب درآمد شرکت در سال قبل برگرفته از فروش تکنولوژی، محصول یا خدمات باشد.
شاخص‌های تخصصی
- شرکت‌های ارائه دهنده محصولات دانش بنیان
- شرکت باید ارائه دهنده محصول یا محصولات دانش بنیان بر اساس لیست محصولات تصویب شده کارگروه باشد.
شرکت دانش بنیان در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد؟
شرکت مذکور در زمینه‌های زیر می‌تواند فعالیت داشته باشد:
- ارائه خدمات علمی و تحقیقاتی به صورت تخصصی و مشاوره‌ای
- ارائه خدمات توسعه کارآفرینی
- ایجاد مراکز رشد و توسعه کسب و کار
- انجام تحقیقات کاربردی
- تولید محصولات یا فناوری نوین
- برنامه‌ریزی و ایجاد طرح‌های توسعه کارآفرینی در سطوح ملی، منطقه‌ای و محلی
- ارائه خدمات توسعه محصول جدید
- انجام خدمات نظارتی بر پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی
چه حمایت‌هایی از شرکت‌های دانش محور می‌شود؟
شرکت دانش بنیان به دلیل نقش پررنگ و مهمی که در توسعه و گسترش اقتصاد کشور دارد، مورد حمایت همه جانبه دولت قرار می‌گیرد. معافیت از پرداخت مالیات، عوارض گمرکی، سود بازرگانی و عوارض مالیاتی به مدت ۱۵ سال جزء این حمایت‌ها هستند. همچنین دولت به این شرکت‌ها تسهیلات کم بهره و بی‌بهره را به صورت بلند مدت و کوتاه مدت ارائه می‌کند. بنابراین این شرکت‌ها می‌توانند از تسهیلات بانکی ارائه شده نهایت بهره را ببرند.
انواع محصولات و خدمات شرکت‌های دانش بنیان
برخی از مهم‌ترین محصولات و خدماتی که در حوزه خروجی این شرکت قرار می‌گیرند، به شرح زیر هستند:
- محصولات یا خدمات فناوری در حوزه زیستی
- محصولات یا خدمات نوین در حوزه کشاورزی
- محصولات یا خدمات فناوری در حوزه پزشکی
- محصولات یا خدمات نوین در حوزه صنعتی
- محصولات یا خدمات فناوری در حوزه محیط زیستی
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت ثبت خوارزمی به معرفی کامل شرکت دانش بنیان، حوزه فعالیت آن و انواع این شرکت پرداختیم. همچنین ویژگی‌ها و محصولات و خدمات این شرکت را معرفی کردیم. شرکت‌های دانش محور به دلیل ماهیت خود می‌توانند تأثیر مهمی در رشد و توسعه اقتصاد کشور داشته باشند. به همین دلیل دولت حمایت‌های گسترده‌ای از این شرکت‌ها می‌کند.